böbrek üstü bezi ne demek?

Böbrek Üstü Bezleri (Adrenal Bezler)

Böbrek üstü bezleri, her iki böbreğin üzerinde bulunan, endokrin sistemin önemli bir parçası olan iki küçük bezdir. Temel olarak hormon üretirler ve vücudun birçok önemli fonksiyonunu düzenlerler. Her bir bez, korteks (dış kısım) ve medulla (iç kısım) olmak üzere iki ana bölümden oluşur ve her bölüm farklı hormonlar üretir.

Korteks Tarafından Üretilen Hormonlar:

• Kortizol: Stresle başa çıkmaya yardımcı olur, kan şekeri seviyesini düzenler, bağışıklık sistemi fonksiyonlarını baskılar ve iltihaplanma süreçlerini kontrol eder.
• Aldosteron: Kan basıncını ve elektrolit dengesini (sodyum ve potasyum) düzenler.
• Androjenler (DHEA ve Androstenedion): Erkeklik hormonları olarak bilinirler ve her iki cinsiyette de cinsel gelişimi ve fonksiyonları etkiler.

Medulla Tarafından Üretilen Hormonlar:

• Adrenalin (Epinefrin): "Savaş veya kaç" tepkisini tetikler, kalp atış hızını ve kan basıncını artırır, enerji için glikoz salınımını sağlar.
• Nöradrenalin (Norepinefrin): Kan damarlarını daraltarak kan basıncını artırır, uyanıklığı ve dikkati artırır.

Böbrek Üstü Bezi Hastalıkları:

Böbrek üstü bezlerinin fazla veya az hormon üretmesi çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir. Bazı yaygın hastalıklar şunlardır:

• Cushing Sendromu (fazla kortizol üretimi)
• Addison Hastalığı (yetersiz kortizol ve aldosteron üretimi)
• Feokromositoma (medullada tümör ve aşırı adrenalin/nöradrenalin üretimi)
• Konjenital Adrenal Hiperplazi (genetik bir durum, enzim eksikliği nedeniyle hormon üretiminde bozukluk)

Bu hastalıkların teşhisi ve tedavisi genellikle endokrinoloji uzmanları tarafından yapılır.